Bercoperweg 66 (v/h Zathe IV)

foto: ca 2000 (RdV)
foto: 2012 (RdV) Het voorhuis is opnieuw opgetrokken en het dak vernieuwd

Foto ca 19.. (?) De 'saks' van Zathe IV met de Tiesinga’s op de voorgrond.

 Foto  van zathe IV ca 1932?

foto van zathe IV (datum onbekend) gezien vanaf de westkant

Bouwwerk:

Gebouwd in 1662

Afgebrand in 1936

Herbouw aan de (latere) Berkoperweg. Nummer 66

Bouwwerk:
Het is  opvolger van de Saksische boerderij uit 1662, die in 1936 afbrandde. (zie ook Zathe IV) Nieuwbouw 1939/1940 aldus André Koopmans, die bij de verbouw kranten achter het 1e behang en datum in de balken ontdekte.
1936 brandt de oude Saksische boerderij van Hendrik Brouwer af .
1936 bouwt Hendrik Brouwer een nieuw boerderijtje aan de weg

Bewoners/gebruikers van de Zathe: 

(1708)                   Roelof Teunis

(1718)                   Hendrik Cornelis

(1728)                   Grietjen Geerts

(1738)                   Grietjen Geerts

(1748)                   Berent Alberts

(1758)                   Berent Alberts

(1768)                   Harm Jans

(1778)                   Hemke Jacobs (vermoedelijk 1773/1774 vanuit Weper)

(1788)                   Hendrik Engberts

(1798-1804)         Hendrik Jans

(1805)                   Hendrik Jans weduwe

(1818)                   Geesje Egberts huurt het hornleger.

(1828)                   Egbert Harmens Bakker huurt het hornleger1836                      Zie ook voorouders van fam Dol, genaamd Mulder  uit Appelscha

(1838)                   Engbert Abels Poutsma eigenaar/gebruiker van het hornleger

(1850) - 1864?    Jan Bakes Donker eigenaar/gebruiker van het hornleger                                (x Jacobje of Joukje  Hendriks de Boer) 

ca 1880 - 1904    Hendrik Aalderson (landbouwer) en Akke Looyenga

1904 - 1904         Hendrik Hendriks Croemkamp en zoon Albertus Kromkamp                           (Na 4 maanden overlijdt Hendrik en vertrekt Albertus)

1904 -1908       ????

1908 - 1914        Anne J.  Busaan en Antje Hofstee

1914 - 1918         Lammert Heida en Wietske Hoekstra                     

1918 - 1921?       Tjeerd Peper (landhouder) en Antje Peper?

1921 - 1929         Jacob van de Meer en Aaltje Slot

1929 - 1933         Aaltje Slot (wed van Jacob van der Meer) 

1933 - 1936         Hendrik L. Brouwer (boer) trouwt in 1933 met Aaltje van der  Meer                             (dochter van Jacob en Aaltje) moeder Aaltje Slot  blijft tot

in 1936 brandt de 'Saks'  af --------------------------------------------------------------------------------------------------
bewoners van het nieuwe huis:
 
1936 - 1945              Hendrik Brouwer
1945 - 1946              Jan Scharphorn (Evacué uit Arnhem)
1946 - 1953              Hendrik Brouwer
1953 - 1954              Frederik Evers
1954 - 1956              Aaltje van der Meer  (vrouw van Hendrik Brouwer?)
1956 -1968               Jantinus Blomsma
1968-  2007              Jouke van der Molen (melkrijder en loonbedrijf)
1971 - 1979              Eeltje van der Molen in caravan er naast.
2007- heden             André Koopmans
Veehouderij:(1950) heeft Brouwer busnummer 179 en  (1961) Blomsma heeft 10 st vee .

Eigenaren:

1640  Arent Barels cum uxore

1698  Marcus Barels (Stelling)

1708 Marcus Barels cum uxore

1718 Scholtens H. Meseroy n.u.

1728 Helena Barels (weduwe Meseroy)

1738 Helena Barels (weduwe Meseroy)

1748 G. Gasinet n.u.

1758 G. Gasinet n.u.

1768 G. Gasinet

1778 G. Gasinet

1788 G. Gasinjet n.u.

1798 J. B. Gasinjet

1818 

 

Hendrik Aalderson (landbouwer) 

 

Jan Bakes Donker  (Landbouwer)  en Jacobje of Joukje Hendriks de Boer kregen 10 kinderen, te weten: Trientje (*1844), Hendrik (*1845), Lutske (*1847), Wytske (*1850), Bake (*1852), Folkert (*1854), Jacob (*1855), Jantje (*1859 Twijtel) en de tweeling Klaas en Harm (*1861) Allemaal geboren te Makkinga en vrijwel zeker allemaal op Zathe IV te Twijtel.

In 1851 koopt Jan voor 250 gulden  'een kamp bouwland op Twijtel' van Menno Antonius Swalue uit Gorredijk, waar hij arts was. Hij was gehuwd met de Twijteler molenaarsdochter Sijke Jans Mulder.

 

Eind 1863 biedt in de Provinciale Drentsche en Asser courant  eigenaar/bewoner  Jan Bakes Donker de Zathe en land, erf met huizinge en schuur, cum annexis op Twijtel te Makkinga met aan- en omliggende vruchtbare Bouw, Wei- en Hooiland en Heideveld te koop aan. De aanvaarding kan in 1864. Jan overleed in1866 op 55-jarige leeftijd.


 

Jacob Hendriks Tiesinga zou t.g.v. financiele problemen op Middelburen, waar hij eerder een grote boerderij met veel land  bezat, naar  Twijtel zijn verhuisd. In 1877  is hij mede-verkoper van onroerend goed in Appelscha. In dat jaar koopt hij voor meer dan 12500,- gulden zathe en landerijen van de familie Heida in Makkinga.  Hij trouwde in 1871 met  Jikke Johannes Heida uit Makkinga.  Hij overleed in 1901 en liet geen onroerend goed na. Hij werd 56 jaar. Jikke stierf in 1921 als 76-jarige weduwe va


Vanaf  mei 1918 is Tjeerd Peper de eigenaar en bewoner van de boerderij van Zathe IV en de ingekleurde percelen. Hij heeft even daarvoor een boerderij met land verkocht in Jubbega-Schurega. Een deel van zijn bezittingen op Twijtel - maar nog niet de boerderij zelf -  verkoopt hij in 1924.

De boerderij (met landerijen)  van Tjeerd Peper  wordt in de hiena te noemen verkoopakte betitelt als ‘ een vruchtbaar en zeer gunstig gelegen boerenplaatsje’ en ‘ruime boerenhuizinge met flinke woning, en gerieflijke veestalling met moderne drinkwaterleiding’ . 

4 april 1924 verkoopt Tjeerd Peper landerijen rondom de boerderij, maar (nog) niet de boerderij. (Notaris  V/d Sluis, Gorredijk) 


 

Zie ook  Zathe IV 

De voorloper,  de saksiche boerderij van zathe IV, stond op 'oud' Twijtel achter dit boerderijtje. Vanaf ongeveer de knik in het L-vormige weggetje dat naar de molen liep had het een toegang. Mogelijk is er later ook nog een pad rechtstreeks naar de weg geweest. De oude boerderij brandde in 1936 af.

In 1896 werd hield 'de Afdeling "Ooststelingwerf" der Friesche Maatschappij van Landbouw' in  Oldeberkoop wesstrijden in maaien, greppelen en ploegen. A Busaan van Twijtel was de beste van 6 personen bij het greppelen.  De 1e prijs was maar liefst Fl. 10,- .  

Hendrik Brouwer liet het  het nieuwe huis blijkbaar (zie boven) bouwen in 1939/1940 door een timmerman uit Makkinga, meent Koopmans. Volgens hem zouden de  'geeltjes', die als fundering zijn toegepast  nog wel eens van de oude saks afkomstig kunnen zijn.  Aan een zijde zijn ze namelijk zwart geblakerd. Voorts ontdekte hij dat zowel het voorhuis als het schuurgedeelte destijds kleiner war

Jan Scharphorn moest in september 1944 met zijn gezin noodgedwongen hun platgebombardeerde huis in Arnhem verlaten. Ze vertrokken in noordelijke richting. Uiteindelijk belandden ze op Twijtel en trokken op 29 december in bij de familie Brouwer.  Het gezin bestond naast vader Jan Scharphorn  (*1912) uit moeder Johanna Hermanna (*1913), zoon Pieter (*1938) en dochter Hilma (*1942).  Johanna arriveerde zwanger. Op 19-3-1945 beviel ze op de boerderij van een dochter, Selma genaamd. Zo'n anderhalf jaar later. Op 15-8-1946 vertrokken de Scharphorn's weer. En wel richting Rozendaal (Gld)

 

De boerderij op  Twijtel  brandde op 4 juni 1936 af. Hendrik Brouwer was toen eigenaar/bewoner. Ze was dus al met al zo’n  360 jaar oud. Hij ging helemaal verloren. De muren stonden nog overeind, maar de voorgevel werd nog die zelfde dag omvergehaald omwille van de veiligheid. De inboedel van Brouwer ging eveneens verloren. Ook de burgemeester van Ooststellingwerf kwam die dag een kijkje nemen, aldus een artikel in de Leeuwarder Courant. Als oorzaak van de brand vermoedde men een ongeluk met een petroleumtoestel, valt verder nog  te lezen in het  artikel. Brouwer zelf zou echter  blikseminslag als oorzaak hebben genoemd, zo  verneem ik uit verhalen van (oud) buurtbewoners, die ook het woord brandstichting in dezen wel hebben horen vallen.

Oude Saksische boerderij verbrand

Makkinga, 3 juni. Hedenmorgen omstreeks elf uur brak, vermoedelijk door een ongeluk met een petroleumstel, brand uit in het oude boerderijtje, bewoond door de heer H. Brouwer te Twijtel onder Makkinga. De oude Saksische boerderij, gebouwd in het begin der 17e eeuw, en gedekt met riet, stond in een minimum van tijd in  lichterlaaie. Aan blussen viel dan ook niet meer te denken. Toen de autospuit uit Oosterwolde arriveerde, was er weinig meer over dan de vier muren. De brandweer kon zich beperken tot nablusschen., terwijl uit een oogpunt van veiligheid de voorgevel werd omver gehaald. Van den inboedel kon zoo goed als niets worden gered.    Een en ander was verzekerd bij de Onderlinge Brandwaarborgmaatschappij “Woudsend”   De burgemeester van Ooststellingwerf was op het terrein van den brand aanwezig. (LC4-6-1936)

De eigenaar Hendrik Brouwer bouwde op de zelfde kavel, maar nu direct aan de Grintweg een nieuw boerderijtje. (Bercoperweg 66)

De fam. Blomsma kwam in  maart 1956 vanuit Nijeberkoop naar hier. Het gezin bestond uit vader Jantinus (1928-2012) en zijn vrouw Neeltje Bles. De dochters Anja (*1956) en Joukje (..) , zoon Roelof (*1961) en nog  een dochtertje Janny (*1966) werden alle op Twijtel geboren. Jantinus was veehouder en had in 1962 ongeveer 10 st vee. In 1968 vertrok het gezin naar Appelscha.

De fam. Van der Molen moest (naar verluidt) wijken voor het vliegveld, dat bij Leeuwarden werd aangelegd. Na een tijdje in Tijnje te hebben gewoond betrokken ze het huis aan de ´grintweg´ waar dus Brouwer voorheen woonde. Jouke en Trijntje hadden geen aansluiting op het aardgasnet. Volgens Jouke was dat levensgevaarlijk. Men stookte op petroleum.

De Van der Molens verzorgden vanaf 1968 de melkrit (in ieder geval) langs de Bercoperweg. Eerst deed Eeltje dat zelf en later namen de zoons Jouke en Wouter de rit over. Tot 1984 ging de rit nog naar de Makkingaaster fabriek, die in dat jaar sloot, en vervolgens nog twee jaar naar Donkerbroek. Daarna nam de familie Van Hes de rit over. 

Andre Koopmans kocht de woning in 2007 van Van der Molen. Niet via een makelaar -  Want die reden er toch alleen maar van in dikke Mercedessen, aldus Jouke. - maar d.m.v.  een eigenhandig gemaakt bord ' TE KOOP' tegen  de gevel. D.m.v. briefjes konden de liefhebbers een bod doen. Jouke ten Trijntje vezamelden de briefjes in een beker op de schoorsteenmantel. Toen de Van der Molens na een half jaar een nieuw stekje hadden gevonden werd de beker omgekeerd, en zo werden de de Koopmans de nieuwe eigenaren. Niet dat ze  er vlot in konden.  Maar Koopmans verkocht wel binnen een half uur  hun 'oude' huis in Makkinga. Door een paar units bij de  Van der Molen op het erf te plaatsen  konden ze de tijd  tot ze er wel in konden - ook een half jaar - overbruggen. Jouke en Tijntje vertrokken naar Oosterwolde.

Uiteindelijk bleven de Koopmans' vier jaar in de geimproviceerde 'bungalow' wonen. Met name het dak van het boerderijtje was slecht. M.b.v. een aannemer werd dat als eerste aangepakt, en later begon hij eigenhandig met verbouwen en vooral moderniseren. Het voorhuis is onlangs op nieuw opgetrokken, en dat geeft opeens een geheel ander aanzien. Foto 2008 (RdV) De woning word gerenoveerd. De vorm wijzigt n iet.