NIJEBERKOOP

Enerzijds valt Nijeberkoop buiten het bestek van deze site. Twijtel ligt immers op het grondgebied van Makkinga. Toch zijn er genoeg redenen om het aangenzende deel van Nijeberkoop aandacht te geven. Denk maar aan het kerkje, dat feitelijk op Nijeberkoper grondgebied was gevestigd. De oude zandweg (Gorredijksterweg) die  over de heide van Twijtel naar de Nijeberkoper brug liep. Het kerkepad dat de  kerken van Makkinga en Nijeberkoop met elkaar verbond. Goed beschouwd  is Twijtel samen met het aangrenzende deel van Nijebekoop een buurtschap geweest.  Een deel van de voorzieningen was dan  ook daar te vinden. Zo was er naast het kerkje de timmerwerkplaats van Van der Sloep, De stroohandel en benzinepomp en autohandel van de familie Oord. Ook was er nog de schilder Hofstra. En niet te vergeten de families die er woonden.  Meerdere familienamen vinden we zowel aan de Nijeberkoper, als aan de Twijteler, zijde van de grens.

 


Kerkelijk Nijeberkoop

Het Gereformeerde kerkje op Twijtel

Het schilderij van het kerkje aan de Grindweg bij Twijtel hangt in de gereformeerde kerk te Donkerbroek

Het gerefomeerde kerkje (van oa Juffrouw Snoek) dat tussen 1932 en 1958 op de Nijeberkoper heide naast de timmerwerkplaats van Klaas an der Sloep stond  behoeft verder geen betoog. Elders op de site staat een uitgebreidde beschrijving.

De Hervormde kerk van Nijeberkoop

Een eerdere  kerk  die het dorp rijk was, is namelijk na een periode van verval, in 1824 gesloopt. Het kerkje stond ongeveer daar waar nu de klokkestoel en het begraafplaats zich bevinden. Dus aan het  oude kerkepad, dat halverwege, en parallel aan de huidige Gindweg en de Bovenweg liep.  Vanaf de late middeleeuwen moet  Nijeberkoop al een kerk gehad hebben. Of die kerk altijd op deze plek heeft gestaan kan ik niet bevestigen. . De gelovige Nijeberkopers waren verder met name aangewezen op de  kerk van Oldeberkoop. 

Een afbeelding van de kerk, zoals dat er rond 1722 moet hebben uitgezien is er wel. Het  betreft een tekening  van Jacobus Stellingwerf uit dat jaar


Het 2e Hervormde  kerkje van Nijeberkoop

Toch is er tegen het eind van de 19e nog een poging geweest om een kerkje in Nijeberkoop  van de grond te krijgen. Getuigen daarvan zijn oa een tweetal kranteartikelen.  Godsdiesntonderwijzer Van der Plaats uit Oldeberkoop heeft enige jaren getracht om vanuit zijn woonplaats in een lokaal voor godsdienstoefeningen  aan de  zandweg onder  Nijeberkoop het evangelie te verkondigen. Toen hij in 1896 vertrok naar elders verkocht hij het gebouwtje, dat mogelijk zijn eigendom was. 

Het lokaal zou elders weer de zelfde functie krijgen. Maar de afbraak in Nijeberkoop had nog wel wat voeten in de aarde. Het  was  gebouwd op een stuk grond dat toebehoorde aan de arbeider/koopman Freerk Hendriks ter Schuur. Het  huis van Freerk was in slechte staat en dus had het gezin Ter Schuur - blijkbaar zonder toestemming -  het kerkgebouwtje betrokken. De rechter moest er vervolgens aan te pas om de zaak  op te  lossen. Freerk kreeg in ieder geval 14 dagen gevanenisstraf opgelegd. Het gezin zal ongetwijfeld weer elders intrek hebben moeten nemen. (hoogstwaarschijnlijk  in de oude bouwvallige woning)

 

 Vraag is nu nog waar we het kerkje moeten plaatsen. De Grintweg is sinds 1855 geen zandweg meer en de weg Twijtel - Nijeberkoperbrug is rond die tijd al zodanig in verval dat zij steevast wordt aangemerkt als zijnde 'de vervallen zandweg.'  De zandwegen als Frankrijk en Alberdalaan lijken niet voor de hand  liggend vanwege de minder centrale ligging. Wat over blijft is dan ook de Bovenweg. 

Kunst is nu om uit te vinden waar de eigendommen van Freerk Hendriks ter Schuur lagen. Een mogelijke plek zou kunnen zijn tussen de huizen Bovenweg 9 (fam Brouwer) en 11 (fam Stoker) aan de zuidzijde van de weg. (ongeveer halverweg de Abbendijk en Frankrijk)   In hun boek (ca 1996) over de huizen en bewoners van Nijeberkoop maakten Jelle van der Muur en Eise Brouwer melding van een kerkje aldaar. Later zouden hier (nabij?)  resp. gewoond hebben Wiebe Stoker, Ybe Lodewijk en Meine Jongedijk.

Freerk ter Schuur (1855 Oldeberkoop -1908 Nijeberkoop) was in 1883 gehuwd met Gettje Achttien. (1861 Hoornsterzwaag -1932 Hoornsterzwaag).  

Het gezin telde 8  kinderen. Te weten Hendrik (*1885), Harmke (*1887), Grietje (*1889), Margje (*1892), Hiltje (*1894), Jan (*1896), Klaas (*1899) en Gerrit (*1901). Allemaal geboren te Nijeberkoop.

Genoemde Hiltje ter Schuur  kwam overigens op 13-jarige leeftijd nogal vervelend in het nieuws. Het kind (zo  mogen we gerust stellen) zou als kindermeid bij een familie De Boer in Oldeberkoop de baby van ruim een jaar oud hebben vergiftigd. Het  jongetje overleefde het gelukkig. Een gevangenisstraf bleef  Hiltje  vanweg haar jonge leeftijd bespaard,  maar  'ter beschikking stelling'  ontliep ze echter niet.

 

Mogelijk kan iemand hierover meer vertellen!